Zuidwestelijke Delta

In de Zuidwestelijke Delta werken we aan een ecologisch veerkrachtig, klimaatbestendig gebied. Dat kan als we de getijdennatuur van het gebied op een aantal plekken herstellen. Daar waar het mogelijk is, brengen we eb en vloed gecontroleerd terug. 

Wat we doen

  • We brengen verbindingen terug. Waar mogelijk brengen we de werking van natuurlijke processen zoals eb en vloed beperkt terug. Zo verbeteren we de waterkwaliteit en de leefgebieden voor planten en dieren.
  • We behouden, herstellen en vergroten leefgebieden.

Zo behouden en ontwikkelen we leefgebieden die van nature voorkomen in een dynamisch systeem. Dit zijn bijvoorbeeld intergetijdengebieden, schorren, slikken, oevers en eilanden. Daarmee geven we een impuls aan planten en dieren, zowel onder water als op het land.

Bekijk de video hieronder over de Zuidwestelijke Delta en de rol van de PAGW.

In de Programmatische Aanpak Grote
Wateren werken we met het rijk, de...

regio en maatschappelijke organisaties
samen aan een gezonde en veerkrachtige...

waternatuur. 

Eentje die samengaat met
een krachtige economie.

We voeren ruim twintig projecten uit
in de grote wateren van Nederland.

De grote wateren zijn: het
IJsselmeergebied, de grote rivieren...

het Waddengebied en de
Zuidwestelijke Delta.

De Zuidwestelijke Delta omvat de
Rijn-, Maas- en Scheldemonding.

Dat is het gebied waar de grote
zoete rivieren uitmonden in de zoute zee.

Daar waar rivier en zee verbonden zijn,
vinden natuurlijke processen plaats...

zoals getijdenwerking, waarbij het
zeewater het land indringt.

Dit zorgt voor uniek leefgebied.

De rivieren en de zee brengen allerlei
organische stoffen...

en mineralen met zich mee.

Daardoor is er in een verbonden delta
een rijkdom aan voeding...

in een gevarieerde leefomgeving.

Van snelstromend tot stilstaand
water en van zand tot slib.

Een paradijs voor alles dat
zwemt, nestelt en groeit.

Door de Deltawerken en andere aanpassingen
functioneert het ecologisch systeem

niet goed meer, want getijdenwerking
ontbreekt en de zoet-zout overgangen zijn verdwenen. 

PAGW werkt aan projecten om de unieke
deltanatuur te herstellen door leefgebieden te verbeteren en waar
mogelijk dynamiek en verbindingen te herstellen.

Want in dit grote aaneengesloten systeem
kunnen planten, dieren en insecten

in alle rust duurzaam groeien.

In de Delta werken we aan het behoud
van rijke slikken en platen.

Verbonden zeearmen en rivieren,
waterkerende landschappen

en herstel van het krekenlandschap.

Daardoor zien we meer
waterleven en vogels.

De biodiversiteit gaat omhoog door de
verschillende leefomgevingen en een rijk web van voedsel.

Zo wordt het weer een veilig thuis voor
bijzondere dieren, planten en insecten.

Ze overleven hier ook onder
extreme omstandigheden.

Een sterke populatie kan zich aanpassen
aan het veranderende klimaat.

Voor 2050 moet de waterkwaliteit
van onze grote wateren weer goed zijn.

Met een gezonde en veerkrachtige natuur.

Dat is goed voor de natuur
en ook voor onszelf als mens. 

We brengen de getijdennatuur terug

De Zuidwestelijke Delta is het overgangsgebied waar de grootste rivieren van Nederland en België uitmonden in de Noordzee. Een uniek stuk delta, dat zich uitstrekt over Zeeland, de Zuid-Hollandse eilanden en het westelijke deel van Noord-Brabant.

Oorspronkelijke getijdennatuur

Dit gebied is een veranderlijk stelsel van geulen, zandplaten, slikken en schorren. Dit stelsel is in de loop van eeuwen ontstaan door eb en vloed. Afwisselend staat het gebied onder water en valt het droog. Dit maakt de Zuidwestelijke Delta een belangrijk leefgebied voor zeedieren en vogels. Met kraamkamers voor jonge vis, foerageergebieden voor duizenden trekvogels en rustgebieden voor zeehonden.

Ingrijpende veranderingen

De Zuidwestelijke Delta is een netwerk van drukbevaren transportroutes. En het is een belangrijk gebied voor visserij, landbouw, zoetwatervoorziening en recreatie. Bovendien is de delta in de 20e eeuw ingrijpend veranderd. Dit kwam door afdamming en het opknippen van de oorspronkelijke geleidelijke overgangen van rivier naar zee (estuaria). Ingrepen die nodig waren voor de aanleg van de Deltawerken.

Verdwenen leefgebied

In een deel van de bekkens is het oorspronkelijke getijdenkarakter verdwenen. Bijvoorbeeld in de Grevelingen, het Volkerak-Zoommeer en het Veerse meer.In andere bekkens, zoals de Oosterschelde, zijn de stromen van sediment en voedselrijk water veranderd of afgesneden. De Westerschelde is door de vele inpolderingen en het verdiepen van de vaargeul veel intergetijdengebieden en schorren kwijtgeraakt. Voor veel soorten verdween of verdwijnt hierdoor essentieel leefgebied. Wateren die eerder met elkaar verbonden waren, zijn nu van elkaar gescheiden. Planten en dieren kunnen zich niet meer verplaatsen en populaties zijn kwetsbaar.

Op plekken zoals de Grevelingen en het Volkerak-Zoommeer, is het onderwaterleven extra gevoelig voor plaagalgen en exoten. Het stilstaande water wordt niet meer ververst met zuurstofrijk zeewater. Dat leidt zomers tot gebrek aan zuurstof, soms ook tot overlast door algenbloei.

Het herstel van de unieke karakteristieken van de deltanatuur vraagt dan ook om een doordachte aanpak op systeemniveau zoals opgenomen in de PAGW-maatregelen.

Gebiedsagenda

De PAGW-maatregelen zijn onderdeel van de Gebiedsagenda Zuidwestelijke Delta 2050. Deze gebiedsagenda verbindt de brede opgaven in de Zuidwestelijke Delta en geeft inspiratie om met de gezamenlijke partijen verder te bouwen aan een klimaatbestendige toekomst.