Waterveiligheid kan niet zonder herstel ecosystemen

'Wij Nederlanders hebben geen keus. Zonder flink te investeren in herstel van de ecosystemen blijft er in ons land weinig natuur over. Te weinig om welvarend te blijven. Te weinig ook om ons in de natuur te ontspannen, iets wat veel mensen hebben ontdekt tijdens de coronalockdowns.'

Beeld: Henri Cormont
Standbeeld van Cornelis Lely op de Afsluitdijk

Voor Kees Wulffraat, programmamanager van de PAGW, is het klip en klaar: het veilige en welvarende land dat Nederland nu is, kan niet blijven bestaan wanneer we de natuurlijke processen – ook in het water – niet flink de ruimte geven. ‘Het waterbeheer is nooit klaar. Neem de zeespiegel: die stijgt als gevolg van klimaatverandering. Dus moeten wij de dijken versterken en voorbereid zijn op extreme neerslag en droogte. Daarbij moeten we van meet af aan rekening houden met de ruimte en dynamiek die natuurlijke processen vragen.’

Huiswerk

Volgens Kees, PAGW-er van het eerste uur, hebben we als samenleving huiswerk te doen. Want in onze daadkracht om waterveiligheid en welvaart te creëren hebben we de natuur lamgelegd. ‘Met de aanleg van de eerste dammen werden zeearmen compleet afgesloten. Dat werkte prima tegen overstromingen. Maar vissen die in zoetwater wilden paaien, konden er niet meer in. Dat willen we nu herstellen.’ 

Kees houdt hierover een presentatie bij het symposium dat op 11 mei het afscheid markeert van Theo van de Gazelle, hoofdingenieur-directeur Zee en Delta bij Rijkswaterstaat. Theo gaat in juni met pensioen. Als ambassadeur voor waterkwaliteit en natuur heeft hij bij Rijkswaterstaat de weg bereid voor de verandering in denken over natuur. Hij was erbij, toen PAGW vijf jaar geleden werd opgericht.

Rechter

Kees schetst hoe Nederland uit de grond is gestampt door de Nederlanders. We hebben het land ingepolderd, dammen en dijken opgeworpen en de kustlijn verkort om het water in toom te houden, nieuw landoppervlak te creëren en zoetwater op te slaan. Dat is hard nodig. Maar net zo nodig is een natuur die robuust genoeg is om de gevolgen van klimaatverandering en economisch gebruik op te vangen. ‘En laten we niet pas in actie komen, als de rechter ons dat oplegt. Of omdat het moet van Europa. Nee, het moet van óns! Omdat we niet zonder natuur in onze leefomgeving kunnen.’

Zonder herstel van de ecosystemen kan Nederland geen veilig en welvarend land blijven