Christine Lammerts van Staatsbosbeheer werkt samen met collega’s van onder andere Rijkswaterstaat en RVO aan de versterking van de ecologische waterkwaliteit en natuur van de grote wateren in Nederland. Een mooie combinatie, vindt ze. "Samenwerken biedt breed inzicht in onze opgave en kansen voor gezamenlijke kennisontwikkeling over aanpak, uitvoering en beheer."
Als programmamanager Deltanatuur voor Staatsbosbeheer werkt Christine Lammerts aan de duurzame ontwikkeling van deltanatuur in de Rijn-, Maas- en Scheldemonding. “De Rijn-, Maas- en Scheldemonding is een zogeheten estuarien mondingsgebied: een schitterend deltagebied waar meerdere rivieren uitmonden. Voor miljoenen vogels en vissen is het gebied onmisbaar als rust-, voedsel-, rui-, paai- en broedgebied”, vertelt Christine.
Beeld: Staatsbosbeheer
Portretfoto Christine Lammerts
Overgang tussen land en water
Vanuit de PAGW werken we aan strategieën en concrete maatregelen om de ecologische waterkwaliteit en deltanatuur te verbeteren. Denk aan meer ruimte voor getijden- en sedimentdynamiek en zoet-zoutovergangen. Maar ook het ontwikkelen van meer gevarieerde leefgebieden langs waterranden, op eilanden en zandplaten en onder water. We werken aan herstel van verbindingen: van rivieren en deltawateren, deltawateren onderling, met de Noordzee en met landnatuur. Zo’n gezond watersysteem heeft positieve invloed op de brede welvaart, de economie (door de scheepvaart) én kan de effecten van klimaatverandering dempen.
Toegevoegde waarde van de samenwerking
De toegevoegde waarde van de samenwerking ziet Christine in kennisdeling en een gezamenlijke aanpak van de opgave. “Rijkswaterstaat heeft veel kennis over de natuurkundige kant van water, zoals de invloed van stroomsnelheid op verandering van de bodem. Binnen Staatsbosbeheer weten we meer van biologie en landschaps-ecologische processen. Wat de effecten kunnen zijn van inrichtingsmaatregelen op het systeemfunctioneren van water en land, op het leven van algen, schelpen, waterplanten, vissen en vogels, het functioneren van het voedselweb. RVO heeft als uitvoeringsorganisatie veel kennis over gebiedsopgaven, integraal- en gebiedsgericht werken en stakeholdermanagement. We kunnen elkaar dus mooi aanvullen”, legt Christine uit.
Die aanvulling ziet ze ook op andere vlakken. “Rijkswaterstaat is bijvoorbeeld een sterke projectorganisatie. Zij zijn er goed in om de vaart erin te houden en daarbij te sturen op SMART-doelen en projectresultaten. Het risico is wel dat de achterliggende bedoeling van maatregelen wat uit het oog kan raken. De andere kant is dat we bij Staatsbosbeheer soms te lang aan optimalisatie van de bedoeling van maatregelen kunnen werken. Dat levert dan vertraging op. De combinatie is idealiter: samen snel werken en realiseren, én een scherp oog houden voor het behalen van de afgesproken doelen”, zegt Christine.
Dichter naar elkaar gegroeid
In de samenwerking zijn de drie organisaties de laatste jaren dichter naar elkaar gegroeid, stelt Christine. “Toen ik jaren geleden mijn PAGW-werk begon bij het project Getij Grevelingen werkten onze organisaties nog sterk vanuit onze eigen werkwijze en kerntaken. Het kostte tijd om een gezamenlijk begrip en zelfs gezamenlijke taal te ontwikkelen. Inmiddels is er op landelijk niveau een gedeeld beeld van de strategie waaraan we werken tot aan 2050. We hebben mooie pakketten uitvoeringsmaatregelen in beeld. Binnen de PAGW werken we nu met hetzelfde doel voor ogen. Ik vind het mooi dat daar veel tijd en aandacht voor is”, vertelt ze.
Aandacht voor verkenning tot uitvoering
Wel ziet ze nog een uitdaging om die aandacht voor de bedoeling achter de opgave goed vast te houden van (pre-)verkennende fase tot uitvoering en beheer. Christine: “Het is zaak om het doel van maatregelen goed te formuleren en uit te blijven leggen. Het zou heel mooi zijn als de uitvoeringorganisaties tot en met de fase van uitvoering en beheer betrokken blijven. Of dit haalbaar is, hangt onder andere af van de beschikbare capaciteit.”
Verschillende werelden bij elkaar brengen
“Het is vooral erg leuk om met Rijkswaterstaat en RVO samen te werken”, benadrukt Christine tot slot. “Het is mooi dat onze verschillende werelden bij elkaar komen. Hierdoor kun je samen dingen beter doen. Ter illustratie: bij een van de lopende dijkversterkingsprojecten wordt nu verkend of dijkversterking mogelijk is met een nature-based oplossing. Door een brede overgang te creëren in de landwaterzone en aan de teen van de dijk ecologisch waardevol ooibos te planten in plaats van stortstenen aan te brengen. Zo wordt op een natuurlijke wijze onze waterveiligheid geborgd. Dat is toch geweldig”, rondt Christine af.
Brede samenwerking
De duurzame ontwikkeling van deltanatuur in dit gebied doet Staatsbosbeheer samen met Rijkswaterstaat en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Dit gebeurt in opdracht van het Rijk binnen de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW). ‘Samen werken we aan een duurzaam toekomstbeeld voor de ecologische waarden van de Rijn-, Maas- en Scheldemonding, binnen de randvoorwaarden van waterveiligheid, zoetwatervoorziening en bereikbaarheid. Hierbij trekken we op met mensen van Kaderrichtlijn Water (KRW) voor het verbeteren van de ecologische waterkwaliteit en Natura 2000 voor meer biodiversiteit.’