Preverkenning gemeenschappelijke Maas

Het studiegebied van de preverkenning Gemeenschappelijke Maas strekt zich uit over de Maas en de omliggende gronden vanaf Eijsden tot aan Maasbracht. Tekenend voor dit deel van de Maas is dat dit Nederland, Vlaanderen en Wallonië verbindt. De afgelopen decennia is er veel veranderd in en om de Gemeenschappelijke Maas. Inrichting, gebruik en andere drukfactoren maken dat de natuur onder druk staat. Het ecologisch systeem is uit balans en dat vormt een bedreiging voor vele soorten. Ook voor de mens kan het leiden tot onvoldoende goed drinkwater, schaarste aan zoet water in droge periodes en een minder aantrekkelijke omgeving om in te wonen, werken en recreëren.  

 

Ontwikkeling van riviernatuur

De preverkenning onderzoekt en concretiseert wat nodig is om in 2050 een robuust en veerkrachtig riviersysteem te hebben, waarbij veranderende klimaatomstandigheden continu opgevangen kunnen worden. We streven naar de ontwikkeling van riviernatuur van wereldklasse met draagkracht voor alle hiermee verbonden maatschappelijke en economische functies.

Uniek gebied

De Gemeenschappelijke Maas is een typische regenrivier met variërend hoogteprofiel, gestuwde delen, en een vrij afstromend deel. De combinatie met de verschillende ondergronden zoals mergel en grind maakt het een uniek en waardevol stukje Nederland. In de gewenste situatie vinden stromingsminnende vissen en waterplanten, als pioniersvegetaties, ruigten en ooibossen hun plek binnen een steeds weer veranderend mozaïek van natte en droge leefmilieus in de bedding en op de weerden. Het rivierdal strekt zich relatief breed uit en wordt geflankeerd door steile overgangen naar hogere gronden. Naar het noorden toe worden de hoogtegradiënten minder en waaieren de alluviale gronden breder uit. Op de flanken vinden we vele bronnen en is er een sterke relatie tussen de grondwaterstanden en de waterstanden in de Maas. Verder komen in het gebied tal van zijbeken uit in de Maas met een zeer divers karakter dat bepaald wordt door het achterland waardoor ze naar de rivier toestromen.

Wat we gaan doen

Ondanks dat er al veel gewerkt is in dit gebied, hebben we de gewenste situatie nog niet bereikt. Stap voor stap streven we naar een robuuste en veerkrachtige Gemeenschappelijke Maas. Wij beginnen binnen deze preverkenning met het neerleggen van een goede inhoudelijke basis voor wat er nodig is om de ecologische waterkwaliteit op systeemniveau te verbeteren. We stellen een landschapsecologische systeemanalyse op, we voeren gesprekken met belanghebbende organisaties zodat we weten wat er rondom de Gemeenschappelijke Maas speelt en we ontwikkelen een pakket van mogelijke systeem-maatregelen voor een ecologisch robuuste en veerkrachtige Maas. De eerste fase van de preverkenning loopt tot medio 2025, waarna de volgende fase van start kan gaan.

Samenhang met andere opgaven

Het pakket van ecologische systeem-maatregelen wordt in samenhang gebracht met andere actuele opgaven in de regio. Daarbij zoeken we naar verbinding met andere (beleids-) ontwikkelingen zoals onder andere Integraal Rivier Management, het Grensmaasproject, Natura2000, Kaderrichtlijn Water, Vervanging en Renovatie Stuwen Maas en de MIRT verkenning Zuidelijk Maasdal.

In gesprek en meer informatie

Afstemming met de omgeving is relevant en maatschappelijk en bestuurlijk draagvlak bij voorgestelde maatregelen van wezenlijk belang. Daarover gaan we met verschillende omgevingspartijen in gesprek. Wil je meer weten over deze preverkenning of met ons in contact komen? Mail dan naar gemeenschappelijkemaas@rws.nl

Beeld: ©Rijkswaterstaat