In de Programmatische Aanpak Grote Wateren werken we met het Rijk, de regio en maatschappelijke organisaties samen aan gezonde en veerkrachtige waternatuur.

Eentje die samengaat met een krachtige economie.

We voeren ruim twintig projecten uit in de grote wateren van Nederland.

Het IJsselmeergebied, de grote rivieren, het Waddengebied en de Zuidwestelijke Delta.

Laten we inzoomen op het Waddengebied.

De Waddenzee is het grootste intergetijdengebied ter wereld.

Een uniek natuurgebied, erkend door UNESCO.

Dat is iets waar we trots op zijn en dat komt met een verantwoordelijkheid.

Nergens anders heeft de natuur zoveel leefgebied en dynamiek gecreëerd als hier.

Getijden met het dagelijks eb en vloed zorgen samen met de wind voor dynamiek.

Door erosie en sedimentatie is er een bijzondere variatie van zandplaten, geulen en kreken ontstaan.

Een gedeelte van de zoute Waddenzee krijgt zoetwater vanuit het IJsselmeer en andere wateren, waardoor een groot deel van de Waddenzee een brak karakter heeft.

Zo zien we een natuurgebied met rust en overvloed aan leven met een hoge productie in verbinding met haar achterland en de rest van de wereld.

Dat zijn de kenmerken, het DNA dat wij in stand willen houden.

Met daarnaast rust, duisternis, stilte en openheid.

Door aanpassingen voor waterveiligheid, bereikbaarheid en economisch gebruik staat de Waddenzee onder druk.

Zo zijn onder andere het IJsselmeer, het Lauwersmeer en het Amstelmeer afgesloten.

Waardoor er minder ruimte is en de dynamiek wordt beperkt.

Met minder instroom van zoetwater beperken we ook de toevoer van voedingsstoffen in de Waddenzee.

Daarnaast gebruiken we de Waddenzee steeds intensiever voor delfstof, winning, scheepvaart en recreatie.

Om de vaargeulen diep genoeg te houden, wordt er op sommige plaatsen zelfs dagelijks gebaggerd.

Door klimaatverandering stijgen de watertemperatuur en het zoutgehalte.

Dat wordt alleen maar meer.

Dit leidt onder andere tot sterfte van schelpdieren, waardoor vogels voedsel tekort komen en bedreigd worden.

Met de Programmatische Aanpak Grote Wateren, PAGW, werken we op cruciale plekken aan het herstel van het ecosysteem.

We hanteren daarbij een stip op de horizon.

We werken toe naar een ecologisch streefbeeld.

Dat streefbeeld is ook een bouwsteen voor het natuurbeleid en het beheer van de Waddenzee.

De PAGW gaat over drie soorten maatregelen.

Verbindingen herstellen, ruimte geven aan dynamiek en aanleggen en verbeteren van leefgebieden.

We denken daarbij aan zoet-zoutverbindingen en we onderzoeken waar we de verbinding van de Waddenzee met het achterland weer kunnen herstellen.

Daarnaast is dynamiek en overvloed belangrijk.

Daarmee vangt de natuur grote verstoringen door bijvoorbeeld hitte en droogte zelf op.

Het gezond kunnen functioneren van de complete voedselketen is ook essentieel.

Algen die gegeten worden door schelpdieren, schelpdieren, door vissen en vogels, tot het cirkeltje rond is.

Daarmee blijft de Waddenzee een belangrijk voedselrijk gebied voor vissen en vogels die hier langs trekken of langere tijd leven.

Om meer leefgebied te creëren maken we de verharde dijken weer zacht en natuurrijk.

Dit zijn ideale rust en broed plekken.

Tenslotte proberen we de rust, stilte, openheid en nachtelijke duisternis te behouden.

Dit alles is belangrijk voor de kwaliteit van hun leefomgeving, voor mensen, maar vooral voor de natuur.

Laten we het Waddengebied meer robuust en veerkrachtig maken.