Waarom we de kwaliteit verbeteren

Met onze waternatuur en -kwaliteit gaat het niet goed. Dat komt door de waterstaatswerken die in de vorige eeuw zijn aangelegd, zoals dammen, dijken, sluizen en polders. Ook zijn we intensiever gebruik gaan maken van het water. Hierdoor zijn natuurlijke stromen geblokkeerd, trekroutes van dieren verstoord en missen planten en dieren geschikte leefgebieden. Op veel plaatsen gaat leven verloren en neemt de biodiversiteit af. Dit maakt natuur en de ecologische waterkwaliteit kwetsbaar.
Naast intensiever gebruik hebben we te maken met klimaatverandering. Hierdoor stijgt de zeespiegel, worden de rivierafvoeren extremer en hebben we vaker te maken met droogte. 
Sterke natuur en goede ecologische waterkwaliteit zijn belangrijk met oog op klimaatsverandering, de economische ontwikkelingen en het toenemende gebruik. Ze hebben daarom een impuls nodig. In de Programmatische Aanpak Grote Wateren werken Rijk, regio en maatschappelijke organisaties aan toekomstbestendige grote wateren. Daar gaat hoogwaardige natuur samen met een krachtige economie.

Wettelijke doelen

De wettelijke doelen voor ecologische waterkwaliteit en natuur in de grote wateren komen voort uit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en de Vogel- en Habitatrichtlijn (Natura 2000). Met de PAGW nemen we aanvullend op de programma’s van Natura 2000 en KRW tot 2050 extra maatregelen om ook op de langere termijn te zorgen voor schone en gezonde grote wateren. We dragen daarmee bij aan het duurzaam behalen van de wettelijke doelen. 

Landelijke coördinatie

De uitvoering van de PAGW ligt bij een landelijk programmateam en meerdere projectteams. Het landelijke team ondersteunt de voorbereiding, planvorming en, waar nodig, de realisatie van de projecten. Ook zorgt het team voor kwaliteitsborging en pakt het projectoverstijgende onderwerpen op zoals kennisontwikkeling. Daarnaast ondersteunt het programmateam de beleidsdirecties van beide ministeries bij het ontwikkelen, uitdragen en realiseren van de strategische koers. De Ministers van IenW en LNV zijn de eindverantwoordelijken voor de PAGW.

Regionale projecten

Binnen de PAGW werken we samen met regionale overheden, bedrijven, maatschappelijke partners en natuurorganisaties. Samen onderzoeken we de mogelijkheden om deze Rijksopgave te combineren met regionale opgaven. Zo ontstaat er synergie, kunnen meekoppelkansen worden verzilverd en komt er cofinanciering. De projectteams voeren de afzonderlijke projecten uit en werken hierbij gebieds- en opgavegericht. Hierdoor worden de projecten goed ingebed in de regionale context.

We kunnen onze projecten niet allemaal tegelijk uitvoeren. Dit is niet haalbaar, niet betaalbaar en vanuit ecologisch oogpunt is dit niet zinvol. We werken daarom in tranches met daaraan gekoppeld budget. We hebben de basislijst van beoogde projecten waaruit we een selectie maken op basis van urgentie. Daarbij evalueren we om de paar jaar de prioritering van de beoogde projecten alsmede de voorgang en lopende projecten. Zodoende werken we adaptief en zijn een lerende organisatie.

Verkenning Grote Wateren

De concrete projectaanpak voor natuurherstel en waterkwaliteit komt voort uit de Verkenning Grote Wateren (2017). Daarin staat voor ieder van de 4 grote wateren een uitgebreide analyse van natuur en water. Deze verkenning heeft geleid tot een lijst met ruim 30 mogelijke projecten. Hierop zijn de huidige ingrepen voor ontwikkeling of herstel gebaseerd. U vindt het document onderaan de pagina.

Programma’s waar de PAGW mee optrekt

De PAGW staat niet op zichzelf. Er zijn andere (beleids)programma’s waarmee de PAGW een inhoudelijke en/of procesmatige relatie heeft:

Heb jij hart voor natuur? Kom werken aan de PAGW!

Er starten veel nieuwe projecten de komende tijd. Kijk op de pagina vacatures voor actuele openingen rondom de PAGW.